CAN SIKICI BİR OLAY : DÜŞME Düşme kaza geçirmek gibidir insanı hem moral hem fizik olarak sarsabilir. Düştüğünüzde hemen ayağa kalkmaya çabalamayın çünkü o telaşla tekrar düşersiniz, biraz oturup biraz sakinleşin. Herkes düşebilir, CMT hastaları ise daha sık düşer bu hiç te utanılacak bir şey değildir. Bu gerçeği kabullenip daha kontrollü olmaya çalışın. Düşme elbette can sıkıcı bir olaydır, eğer düştüğünüzde yara almışsanız sakın ihmal etmeyin ufak yaralar da ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Yürürken dikkatinizi sadece yürümeye yoğunlaştırın, Beyni etkilenmese de CMT hastaları yürürken denge sorunu yaşar. Yürürken dengenizi bozacak, görüşünüze engel olacak şeyler taşımayın bunlar düşmenize neden olur. Moraliniz bozuksa düşmeye karşı korumasız durumdasınız demektir. Kendinizle dost olun, ayağınıza uygun ayakkabı giyin bağcıkları varsa bağlayın, uzun tüylü halı engel teşkil ediyorsa kısa tüylüsü ile değiştirin. Halı mutfak ve banyoda daha uygundur ayrıca banyo duvarlarına tutunma barları koydurun. Yaşam alanında yardımcı sistemler oluşturun.vücudunuzda düşmeden kaynaklanabilecek şişmelerde kullanılmak üzere buzdolabınızda her zaman buz torbası bulundurun. Tekerlekli koltuk veya tabureyi de tekerlekli sandalye gibi kullanabilirsiniz. Tuvalette bir baston bulundurun bacaklarınıza yük vermek gerektiğinde bastonu kullanabilirsiniz. Veya yine tuvalette bir “walker” bulundurun. Bastığınız yüzeyler sert olmasın basmadan önce dikkat edin özellikle banyo ve duşta. Düşme olayının sıklaşması hastalığınızın ilerlediğinin, daha değişik ayakkabı ve ortez ihtiyacı doğduğunun bir belirtisidir. Daha büyük sorunlar yaşanmadan önleminizi alın. Yardımcı ekipman kullanmayı öğrenin doğru ayakkabı ve doğru ortezler denge sağlamanız ve düşmeden yürüyebilmeniz için farklı imkanlar yaratabilir. Eklem ve kaslarda harekete karşı cevap veren küçük reseptörler bulunur. Bu reseptörlerin periferik sinirler üzerinden gönderdiği elektriksel sinyaller omurilikten geçip çok sayıda sinirin bağlandığı beyine ulaşır bu bağlantılarla çeşitli hareketleri algılarız.. İşte bu bağlantı yollarının bir bölümünü etkileyen hastalık, hareket, algılama ve duyularda anormalliğe yol açar. Çoğu CMT tipi işte bu impulsları taşıyan periferal sinirlerin akson veya myelin kılıfında ya da her ikisinde hasar yaratır. Böylece CMT nin periferal sinirleri bozmasında olduğu gibi bir tablo hareket ve duyu yeteneğini zayıflatır. Hareket ve duyu yeteneğinde meydana gelen bu anormalliklerin sonucu yürüme, denge, el koordinasyonu ve objelerin maniplasyonunda problem yaşanır. Bu durum özellikle CMT de sık görülen ayaklardaki kas ve kemik anomalileri ile birleşince hastada engelli olma tablosu doğar. Özellikle karanlık veya loş ortamda yürüme, denge ve koordinasyon problemleri artar görüşün iyi olduğu ortamda ise hasta daha rahattır. Hareket ve duyu yeteneğindeki kayıpların telafisi için bir tedavi yoktur ancak bazı stratejilerle hasta bu problemlere karşı kendini geliştirebilir. Örneğin, uygun aydınlatma düzeni kullanın , loş ve karanlık ortamda dikkatli olun. Görme problemi varsa uygun gözlükle düzeltin, katarakt gibi göz hastalığı varsa tedavi ettirin Gerektiğinde baston veya walker kullanmaktan sıkılmayın bunlar ciddi düşmeleri önler. Sabırlı olun ve üstün koordinasyon gerektiren işlerinizi yavaş yapın. Düğmeye basmak, fermuar çekmek, yemek yemek gibi düzgün hareket gerektiren işler için yardımcı cihaz kullanın. Merdiven basamakları, kaldırım kenarı ve diğer pürüzlü yüzeylere dikkat edin, evinizdeki zemin kaplaması düz, basit ve kaymayan cinsten olmalı. Fizyoterapistler bu sorunlar için yardımcı olacak önerilerde bulunacaklardır. |