CMT VE
YORGUNLUK İskelet kaslarının zayıflaması ve duyu kaybı CMT ile ilgili majör klinik problemlerin uç noktasıdır. CMT de yorgunluk multifaktöryel olmakla beraber daha çok zayıflayan kas aktivasyonuna bağlıdır. Genel kondüsyon düşüklüğünden hareketsizliğe ve aşırı sakin bir yaşam stiline kadar bir çok faktör de CMT de yorgunluğun tetikleyici nedenleridir. Yaygın kas zayıflığı, atrofi ve yorgunluk yanında fomksiyonel egzersiz kapasitesinde de azalma görülür. Bütün bu şikayetler CMT de yaygın problemler olmakla beraber henüz tam olarak sıralanamamıştır. Çeşitli CMT hasta grupları üzerinde yapılan araştırmalarda normal kişilere göre CMT hastalarında egzersiz öncesi ve sonrası yorgunluk yoğunluğu ve sıkıntının yüksek fonksiyonel durumun düşük olduğu saptanmıştır. Aürı ve bazen de depresyon yorgunluk ve yorgunluk hissini körükler. Şayet ciddi fonksiyon kaybı söz konusu ise, reaktif klinik depresyon da beklenir. İyi bir aile düzeni, sosyal destek ve dini telkinlerin bu konuda yararlı olduğunu söylemek mümkündür. Enerji, mutluluk hissi, iştah ve uyku seviyesinin yükseltilmesi gereği duyulduğunda anti-depresan ilaçlar düşünülebilir. Aerobik egzersiz sadece fiziksel fonksiyonu geliştirmekle kalmaz aynı zamanda depresyonla mücadele ve ağrı toleransını artırmada faydalı olur ki bu iki nokta CMT için çok önemlidir. CMT hastalarında egzersizin güç kazanımına etkisi konusunda kontrollü araştırma çalışmaları yapılmış ve şu tablo ortaya çıkmıştır : 1-Bir grup CMT li hastaya 12 hafta süreyle (maksimum izometrik gücün %30 u oranında) orta dirençli egzzersiz programı uygulandığında dikkate değer herhangi bir zararlı etki olmaksızın %4-20 oranında değişen kas gücü kazanımı saptanmıştır. 2-Aynı populasyona, 12 hafta süreyle (bir deneğin 12 kez kaldırabileceği maaksimum ağırlıkla çalışmayı içeren) yüksek dirençli egzersiz programı uygulandığında orta dirençteki çalışma programına kıyasla fazladan bir yararı görülmediği gibi, bazı deneklerde aşırı yüklenme zayıflığı belirtileri saptanmıştır. Aşırı yüklenme riski CMT de büyüktür o nedenle egzersizlerin sağduyulu bir yaklaşımla ve ihtiyatla önerilmesi gerekir. CMT HASTALARI DAHA ÇOK KAS HASARI VE FONKSİYON KAYBINA YOL AÇAN YORUCU TÜKETİCİ EGZERSİZDEN KAÇININ. Aşırı yüklenme zayıflığının uyarıcı işaretleri şunlardır ,egzersizden 30 dakika sonra kendinizi daha güçsüz hissedersiniz, veya egzersizi izleyen 24-48 saatte dayanılmaz kas ağrıları yaşarsınız, Diğer belirtiler ise, şiddetli kas krampları, ekstremitelerde ağırlık ve kısa kısa nefes alma sürecinin uzamasıdır. YÜRÜMEK, YÜZMEK VE SABİT BİSİKLETE BİNMEK GİBİ YUMUŞAK VE DÜŞÜK DİRENÇLİ EGZERSİZLER KALP-DAMAR PERFORMANSINIZI, KAS VERİMİNİZİ ARTTIRIR YORGUNLUKLA MÜCADELEDE DESTEK OLUR. Yakın zamana kadar ağrı CMT nin majör sıkıntıları içinde sayılmıyordu ancak yapılan bir araştırma çalışması göstermiştir ki, CMT hastalarının büyük bir bölümü ciddi ağrılar çekmektedir. Ağrılar büyük ölçüde batma yanma şeklindeki "nöropatik ağrı"ya neden olan hasara uğramış sinirlerden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte yapışkan eklem iltihabına yol açan hareketsizlik, mekanik sırt ağrısı, derideki bası alanları da ağrıyı körükler. Kronikleşmiş ağrı yorgunluğu son derece arttırır. Özellikle artrit veya tenosinovitis gibi aktif inflamatuar belirtisi varsa CMT de ağrının farmakolojik tedavisinde non-steroid anti inflamatuar ilaçlar kullanılır. Eğer bu ilaçlar tolere edilemezse NSAID yanında asetaminofen veya sadece astaminofen kullanılır. Amti-depresan ve anti-konvulsanlar (neurontin) özellikle nöropatik ağrıların tedavisinde yararlıdır. İnatçı ağrılar için narkotik ilaçlar da düşünülebilir. Narkotikler yararlı olacaksa, ağrıyı hafifletmek için önce acil dozun tamamı sonra 12 saatte bir bu dozun yarısı kadar uygulama yapılır. (oxycontin) CMT de bazen karın kasları, göğüs duvarı ve diyafram kasındaki zayıflamaya bağlı olarak solunum güçlüğü gelişir ve bu da kendini, kandaki karbondioksit miktarının yükselmesine yol açan hipoventilasyonla belli eder. Hipoventilasyon yorgunluk yaratır. Hipoventilasyon yaşayan hastalar, kalitesiz, dinlendirmeyen ve sıkıntılı bir uyku ile sabahları baş ağrısından şikayet eder. Bu durum gün boyunca uykuya eğilim ve yorgunluğa neden olur. Hipoventilasyona karşı "ağızdan aralıklı pozitif basınç ventilasyonu" ciddi bir başarı sağlamıştır. Üstelik bu tip ventilasyon trakeostomi gerektirmemekte yaşam kalitesini oldukça yükseltmektedir. "ağızdan aralıklı pozitif basınç ventilasyonu" CMT, solunum yetmezliği ve uyku apnesi hastalarına evde kolayca uygulanabilir. Hastalar esas itibariyle bu uygulamayı geceleri yapar. Bu arada aşırı üzüntüden birkaç kelime ile bahsedelim. CMT hastalarının hareket ve fiziksel kayıpları dolayısıyla içine düştüğü derin üzüntünün depresyona, üzüntü ve depresyonun da yorgunluğa bitkinliğe neden olduğunu biliyoruz. Bu noktada psikolojik destek almakla hayata mutlu bir çerçeveden bakma imkanı doğabilir. , Stres te aşırı yorgunluk yaratır. Evde, işyerinde sürekli stres içinde yaşamak veya -iki ayrı işte çalışmak gibi-limitlerinizi zorlamak bir noktadan sonra isyan ettirir. Hergün bu amansız uğraşın içinde olmak bedenimizi yıpratır. Sürekli bitkin olmak demek sinirlerimize dinlenme fırsatı vermiyoruz, kaslarımız atrofiye oluyor demektir. Bir zaman sonra bu kendine bakmazlık ve aşırı yorgunluk tablosuyla kaslarınızın sürekli biçimde atrofik olduğunu görürsünüz. Aynı zamanda sinirler de yıpranır. Bazı bireylerde istisna olarak kimyasal maddeler kadar koku, tat, gürültü ve dokunmaya karşı tolerans düşer. Neye karşı toleransınızın olmadığını bilip o maddeden olabildiğince uzak durmak ayakta kalmanıza yardımcı olur. Sizi neyin yorduğunu bilmek ve buna göre adım atmak CMT ile yaşamanın anahtarıdır.
|